Harcerstwo - zarys podstaw ideowych i organizacji. Próby

Ideał harcerza — żołnierza chrześcijańskiego i harcerki — kobiety dzielnej w najszerszym tego słowa znaczeniu, dobrze się mieści w poniżej nakreślonych wskazówkach i regulaminach. Nie wracamy wyłącznie do dawnej tradycji. Idziemy naprzód. Wyciągamy konsekwencje, gotujemy się do pracy i walki — dla Polski!

Harcerstwo, jako ruch ideowy młodzieży, zdążający do przebudowy życia Narodu, łączy się ściśle z dziejami Polski w ostatnim ćwierćwieczu. Mimo pozorów, Harcerstwo nie jest czymś oderwanym od całokształtu kultury narodowej. Wyrosło bowiem z duszy polskiej w chwili niezmiernie ważnej, a wyrosło dlatego, że było i jest Polsce potrzebne.
W pierwszym dziesiątku lat dwudziestego wieku Naród polski, jako całość, instynktownie zrozumiał w swych gronach kierowniczych, że nadchodzi chwila, która go postawi znowu jako samodzielny, ważny czynnik życia politycznego Europy. Że chwila odzyskania niepodległości jest bliska.
W oczekiwaniu tej chwili mobilizował Naród niejako podświadomie wszystkie swoje siły fizyczne i duchowe. Umacniał organizację polityczną, rozwijał niesłychanie bogatą działalność kulturalną i gospodarczą, tworzył kadry przyszłej armii, budował oświatę.

Leżało jeszcze przed Narodem jedno pole działania — pole reformy obyczajów, przebudowy charakteru narodowego.
Nadchodzące czasy twarde i krwawe, wymagały już nie miękkiego typu intelektualisty, ale mocnego typu żołnierza, sprawnego fizycznie, zdolnego umysłowo, umiejącego słuchać i dowodzić.
Nie posiadając ciągłej tradycji wojskowej, trzeba się było cofnąć wstecz. Jedni opierali się na żywych wspomnieniach powstańczych, inni cofnęli się jeszcze dalej — do czasów potęgi dawnej Rzeczypospolitej. Ci odnaleźli typ żołnierza chrześcijańskiego — harcerza.
Odkrycie było opatrznościowe. Połączyło w jednym ideale twarde cnoty żołnierskie z oddaniem się w służbę Dobru. Równoważyło niejako surowość typu żołnierskiego z chrześcijańskim oddaniem się każdemu potrzebującemu. Co więcej, wszystkie niebezpieczeństwa moralne i pokusy żołnierskiego życia odsuwało przez młodzieńczy, prosty, konsekwentny idealizm i bezkompromisową moralność, która gardziła użyciem, a podobała sobie w panowaniu nad popędami. Zbieg okoliczności sprawił, że form dla ruchu powstającego, dostarczył powstały w tym czasie angielski ruch skautowy... więcej w książce!